Tiến sĩ, Bác sĩ cao cấp Phùng Thanh Hải: Blouse trái tim hồng

Chúng tôi có duyên gặp TS.BSCC. Phùng Thanh Hải, nguyên Trưởng Phòng Kế hoạch Tổng hợp, kiêm Trưởng khoa Phục hồi chức năng – Bệnh viện Tâm thần Trung ương 1; Giám định viên pháp Y tâm thần; Ủy viên BCH Hội Trí thức KH & CN Trẻ Việt Nam (VAYSE). Nay anh được Bộ Y tế bổ nhiệm giữ cương vị Phó Viện trưởng Viện Pháp y tâm thần Trung ương. Giản dị, nụ cười đôn hậu, ấn tượng về anh khoác trên mình áo choàng trắng cứ lưu mãi trong tâm trí chúng tôi.

Anh luôn mẫn cán làm việc, nghiên cứu những tinh hoa để đóng góp cho nghề trị bệnh cứu người. Và Câu chuyện về chặng đường lập nghiệp của bác sĩ Phùng Thanh Hải khiến tôi nhớ đến câu nói “Mỗi bước đi là khẳng định mình”. Thay vì lựa chọn con đường bằng phẳng dễ đi, anh đã không ngần ngại, dành trọn tâm huyết của mình bước trên con đường Y thuật đầy tự hào và cao quý.

Nghề chọn người…

TS.BSCC. Phùng Thanh Hải luôn nêu cao y đức lẫn y thuật trong công tác khám, chữa bệnh tâm thần. Anh cho rằng y đức luôn phải song hành, phải biết vui với những cái mình làm được và phải biết trăn trở với những cái mà mình chưa làm được thì mới khá, mới tiến bộ được, người bác sĩ phải là chỗ dựa tinh thần để người bệnh trao gửi niềm tin.

Anh sinh năm 1977 bên gia đình hiếu học vùng đất ven đô huyện Thường Tín cũ. Ngay từ những năm tháng học phổ thông, anh đã yêu thích màu áo blouse bác sĩ chữa bệnh cứu người. Ước mơ sớm thành hiện thực, năm 1995 tốt nghiệp THPT, anh đã thi đỗ trường Đại học Y Hà Nội. Sau khi tốt nghiệp hệ Bác sĩ Đa khoa, anh về nhận công tác tại Bệnh viện Tâm thần Trung ương 1 (BVTTTW1).

Tại đây, anh vừa hoàn thành tốt công việc khám chữa bệnh, anh tiếp tục học hỏi nhằm nâng cao kiến thức, trình độ trong công tác chuyên môn lĩnh vực tâm thần học. Anh sớm hoàn thành khóa học Thạc sĩ. Năm 2019 anh bảo vệ thành công luận án Tiến sĩ Y khoa tại Học viện Quân y.

Hơn 20 năm công tác BVTTTW1, TS. Phùng Thanh Hải được nhiều người bệnh ở khắp mọi miền tổ quốc biết đến. Anh làm việc bằng chữ tâm và cái tình của người thầy thuốc. Bới vậy các thế hệ đồng nghiệp trân quý, người bệnh tin yêu. Anh đã được bổ nhiệm giữ nhiều chức vụ quan trọng tại bệnh viện: Bí thư đoàn thanh niên, Trưởng khoa Cấp tính nữ, Trưởng khoa Cấp tính Nam; Trưởng Phòng Kế hoạch Tổng hợp, Trưởng Khoa Phục hồi Chức năng (PHCN), Chủ tịch Công đoàn cơ sở, Ủy viên Ban chấp hành Đảng ủy - BVTTTW1. Dù ở bất kỳ cương vị công tác nào, anh cũng hết lòng, hết mình, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Ngày 01/8/2025, TS.BS. Phùng Thanh Hải được BVTTTW1 xét các thành tích đề tài cấp cơ sở, thư ký đề tài cấp Bộ đủ tiêu chuẩn xét Bác sĩ cao cấp (BSCC).

Niềm vui đến với anh, ngày 06/10/2025 Bộ Y tế bổ nhiệm TS.BSCC. Phùng Thanh Hải giữ cương vị Phó Viện trưởng Viện Pháp y tâm thần Trung ương.

Những dấu ấn đậm sâu…

Từ khi là Bí thư đoàn thanh niên, Trưởng khoa Cấp tính nữ, Trưởng khoa Cấp tính Nam, rồi Trưởng phòng Kế hoạch Tổng hợp, Bệnh viện Tâm thần Trung ương 1, TS. Phùng Thanh Hải luôn sát sao, tận tâm, tận lực hoàn thành tốt công việc trong cả vai trò quản lý, công tác chuyên môn cũng như nghiên cứu khoa học. Anh và các đồng nghiệp trong Phòng KHTH luôn đoàn kết, đồng lòng nhất trí để thực hiện tốt nhiều nhiệm vụ được giao.

Anh đã dành nhiều tâm huyết tham gia khám, tư vấn và điều trị cho nhiều bệnh nhân nam, nữ, mọi lứa tuổi gặp phải các bệnh về tâm thần như: Rối nhiễu tâm trí; Rối loạn nhân cách; Rối loạn giấc ngủ; Buồn chán; Căng thẳng; Mệt mỏi; Trầm cảm lo âu; Rối loạn cảm xúc lưỡng cực; Loạn thần cấp; Phân liệt cảm xúc; Tâm thần phân liệt; Động kinh; Trầm cảm lo âu, Loạn thần do nghiện chất, nghiện games… hàng ngàn người bệnh được anh điều trị thành công, không tái phát, trở lại với cuộc sống sinh hoạt bình thường. Tất cả là những phần thưởng vô giá để anh cố gắng hơn trong công việc thường ngày.

Từ tháng 11/2024 đến nay anh kiêm thêm Trưởng Khoa Phục hồi Chức năng, BVTTTW1 và Chủ tịch Công đoàn cơ sở; TS. Phùng Thanh Hải đã kế thừa và phát huy tốt năng lực làm việc của mình, luôn sát sao, tận tâm, tận lực hoàn thành tốt công việc trong cả vai trò quản lý, công tác chuyên môn cũng như nghiên cứu khoa học. Công đoàn cơ sở bệnh viện như mái nhà thứ hai của các công đoàn viên chức, bác sĩ, điều dưỡng sinh hoạt, chia sẻ khó khăn và giúp đỡ nhau trong chuyên môn. Cùng với đó là các hoạt động thi đua do công đoàn cấp trên tổ chức thì công đoàn cơ sở bệnh viện tham gia nhiệt tình.

Anh và các đồng nghiệp trong khoa PHCN luôn đoàn kết, triển khai thực hiện nhiều liệu pháp giúp cho người bệnh tâm thần nhanh hồi phục và hoà nhập cộng đồng tốt nhất. Ngoài các hoạt động thể dục, thể thao, người bệnh điều trị tại Khoa còn tham gia các chương trình hội hoạ, các cuộc thi văn nghệ, mỹ thuật, hướng nghiệp và vật lý trị liệu, liệu pháp âm nhạc và liệu pháp làm vườn trong việc hỗ trợ điều trị bệnh lý tâm thần.

Nhâm nhi chén trà ấm, TS. Phùng Thanh Hải chia sẻ thêm, liệu pháp làm vườn được áp dụng từ năm 1963, đến nay vẫn được áp dụng hiệu quả tại khoa. Thông qua việc làm vườn, người bệnh được tương tác, tăng cường trí nhớ, chú ý, có các kỹ năng, tương tác hoạt động các giác quan của bản thân và tương tác với mọi người xung quanh. Ngoài ra, liệu pháp này còn giúp cho người bệnh bộc lộ các cảm xúc vui, tình cảm, giúp giảm căng thẳng, stress, cải thiện tâm trạng, nâng cao sự tự tin và khuyến khích tương tác xã hội, từ đó hỗ trợ phục hồi chức năng tâm thần nhanh tái hoà nhập cộng đồng tốt hơn. Liệu pháp làm vườn do các bác sĩ và người bệnh cùng tham gia thực hiện cũng cho ra hoa thơm, đẹp, rau sạch để ăn, đó là thành quả đáng ghi nhận từ nỗ lực, công sức lao động của cán bộ khoa PHCN và người bệnh tâm thần làm ra...

Bên cạnh đó phải kể đến áp dụng là liệu pháp âm nhạc tới người bệnh. Liệu pháp âm nhạc có tác động những thay đổi tích cực trong hoạt động tâm thần, giúp người bệnh ổn định cảm xúc, giảm lo lắng, buồn chán, nâng cao lòng tự tin, suy nghĩ tích cực, tăng khả năng diễn đạt lời nói, thông qua lời ca tiếng hát, giao tiếp tốt hơn và chủ động hơn... cải thiện sự tập trung, trí nhớ và phối hợp nhóm, cá nhân với tập thể hơn. Từ đó người bệnh tâm thần sẽ có thể cảm nhận và nhận thức tốt hơn về bản thân và những người xung quanh.

Biết bao chứng bệnh liên quan đến tâm thần được anh cứu chữa kịp thời thành công cho người bệnh bốn phương. Nhiều người trân quý anh khi thường xuyên chia sẻ về bệnh mất ngủ trên nhiều kênh báo chí, truyền hình: Kênh VTV 9 thuộc Đài Truyền hình Việt Nam, Báo Dân trí, Báo Vietnamnet… thời gian qua. Bằng cái tâm của mình và kinh nghiệm, anh chia sẻ cởi mở, chi tiết về tình trạng mất ngủ kéo dài mà không kèm theo triệu chứng tâm thần thì được gọi là bệnh mất ngủ tiên phát. Bệnh mất ngủ tiên phát nếu không được điều trị kịp thời sẽ dẫn đến các bệnh tâm thần khác như trầm cảm, rối loạn lo âu, nặng hơn là loạn thần. Còn lại, mất ngủ lại là 1 triệu chứng của nhiều bệnh tâm thần khác, như trầm cảm; rối loạn lo âu; Hưng cảm; Rối loạn cảm xúc lưỡng cực; tâm thần phân liệt; loạn thần cấp; loạn thần thực tổn; loạn thần do nghiện chất… Khi bị mất ngủ sẽ làm người bệnh khó chịu và tìm đến bác sĩ chuyên khoa tâm thần để được khám, tư vấn và điều trị sớm.

Nay ở cương vị Phó Viện trưởng Viện Pháp y tâm thần Trung ương, TS.BSCC. Phùng Thanh Hải nêu cao tinh thần đoàn kết cùng với ban lãnh đạo Viện khắc phục mọi khó khăn, xây dựng Viện phát triển, đáp ứng nhiệm vụ được giao. Viện có chức năng thực hiện giám định pháp y tâm thần theo quy định của Luật giám định tư pháp và pháp luật tố tụng; nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế, chỉ đạo tuyến, tham gia đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực trong lĩnh vực pháp y tâm thần; tham gia khám và điều trị bệnh nhân tâm thần theo quy định của pháp luật. Đặc biệt Viện là đầu mối tham mưu chỉ đạo và hướng dẫn hoạt động chuyên môn về lĩnh vực pháp y tâm thần trong cả nước; Thực hiện giám định pháp y tâm thần; Điều trị bắt buộc bệnh nhân tâm thần theo quy định của pháp luật; Thực hiện giám định sức khỏe tâm thần thần theo yêu cầu của cá nhân, tổ chức (ngoài tố tụng) và khám bệnh, chữa bệnh tâm thần theo yêu cầu; Đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ; đẩy mạnh nghiên cứu khoa học về pháp y tâm thần; Hợp tác quốc tế về pháp y tâm thần; Đề nghị Bộ Y tế bổ nhiệm và miễn nhiệm giám định viên pháp y tâm thần theo quy định pháp luật; Tổng kết, báo cáo Bộ Y tế, Bộ Tư pháp về tổ chức, hoạt động giám định pháp y tâm thần định kỳ hàng năm của hệ thống Pháp y tâm thần;…

Những năm tháng gắn mình với ngành Y nói chung, Bệnh viện Tâm thần Trung ương 1, Viện Pháp y tâm thần Trung ương nói riêng, TS.BSCC. Phùng Thanh Hải thấu hiểu hơn ai hết những vất vả, gian nan của một nghề cao quý - nghề chữa bệnh cứu người. Đối diện hàng ngày, hàng giờ với yêu cầu cấp bách chữa bệnh cứu người, không ít trường hợp bệnh nhân nặng khó chữa, nhưng nhờ bản lĩnh nghề nghiệp, sự quyết đoán và đặc biệt là lòng yêu thương con người nơi anh và đồng nghiệp đã giúp nhiều bệnh nhân bớt đi bệnh tình trong sự “vỡ òa” hạnh phúc của mọi người. Anh quan niệm, y đức phải được thể hiện ở thái độ, tinh thần trách nhiệm với công việc, hết lòng thương yêu, chăm sóc người bệnh. Do vậy, dù trực tiếp khám, điều trị cho bệnh nhân hay tham gia quản lý, anh luôn tâm niệm phải không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, ứng dụng phương pháp điều trị mới, giảm chi phí cho người bệnh, thuận lợi cho công tác khám, chữa bệnh của Bệnh viện, Viện.

Viết tiếp những câu chuyện nghề thú vị…

TS. Phùng Thanh Hải luôn trăn trở, làm thế nào để mang đến cho người bệnh chất lượng cuộc sống tốt hơn? Và anh đã chia sẻ: “Ngành Y tế đang nỗ lực hướng tới sự hài lòng của người bệnh, tôi nghĩ, bổn phận của người bác sĩ là chữa bệnh, cứu người. Người thầy thuốc phải coi người bệnh bị đau đớn như mình đau đớn. Mỗi cán bộ ngành y tế cần có đủ tài và đức để người bệnh có thể tin tưởng gửi gắm sinh mạng của mình. Y đức với tôi, ngoài tình cảm và sự tinh tế của người thầy thuốc với bệnh nhân thì ở góc độ người quản lý, tôi cho rằng y đức còn là việc sẵn sàng chia sẻ, chỉ dạy cho các bác sĩ trẻ kế cận, xem người bệnh như người thân của mình giúp đỡ…”.

Bởi vậy, anh vẫn tham gia các công tác giảng dạy, ngồi Hội đồng luận văn như Trường ĐH Y Hà Nội, ĐH Y Dược Hải Phòng và hướng dẫn tập huấn chuyên môn tâm thần cho các bác sĩ công tác trong các trại giam thuộc Cục C10 – Bộ Công an. Bên cạnh đó, anh rất tích cực tham gia nhiều Hội thảo và đóng góp cho Hội Trí thức KH & CN trẻ Việt Nam (VAYSE). TS. BSCC. Phùng Thanh Hải luôn đồng hành với người bệnh mọi lúc, mọi nơi. Nên anh đã xây dựng cho mình một kênh Website: http://bshai.net/. Anh để số điện thoại: 0989050505 để người bệnh yên tâm gọi, tư vấn, hẹn khám….

Anh tâm sự: “Viện Pháp y tâm thần Trung ương hôm nay như ngôi nhà thứ hai thân thuộc để mình gắn bó cống hiến với nghề”. Thời gian biểu của mình gần như giành trọn cho công việc. Người thầy thuốc mẫu mực, tận tâm và đáng kính ấy còn rất nhiều tâm huyết muốn gửi gắm đến các thế hệ đồng nghiệp, các bác sĩ, điều dưỡng trẻ, mong muốn mỗi người hãy cố gắng nhiều hơn, đóng góp cho sự phát triển của chuyên ngành tâm thần học. Anh thường xuyên tham gia công tác chỉ đạo tuyến và khám thiện nguyện, cấp phát thuốc miễn phí cùng Công Đoàn, Đoàn Thanh niên Bệnh viện, Viện tổ chức tại các xã, phường trong và ngoài thành phố,…Có lẽ vì vậy mà bác sĩ Phùng Thanh Hải được đông đảo mọi người biết đến.

Những gì TS. Phùng Thanh Hải đã và đang làm rất đáng được ghi nhận và trân trọng, một bác sĩ luôn mang trong mình niềm khát khao được cống hiến và sẻ chia với nỗi đau bệnh tật cùng cộng đồng. Người bác sỹ luôn đặt cái tâm lên hàng đầu để phục vụ bệnh nhân, đó chính là lấy “y đức làm nền”, “lấy y thuật” để phục vụ ngày càng tốt hơn cho người bệnh. Đó cũng chính là phương châm để anh tiếp tục cống hiến nhiều hơn nữa trong sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân.

Hình ảnh TS.BSCC. Phùng Thanh Hải - Phó Viện trưởng Viện Pháp y tâm thần Trung ương với chiếc áo blouse trắng giản dị, yêu nghề mãi là hình ảnh đẹp của một bác sĩ vững chuyên môn, tiếp tục đóng góp công sức của mình vào sự phát triển ngành Y nước nhà, Viện Pháp y tâm thần Trung ương trong kỷ nguyên vươn mình dân tộc. Trên cương vị mới, chúng tôi chúc anh sức khỏe và tin rằng anh sẽ thành công hơn nữa với con đường đã chọn.

Việt Hùng